Poród naturalny
Poród naturalny to poród drogami i siłami natury podczas, którego fizjologicznie dochodzi do wydalenia płodu z macicy. Poród naturalny przebiega na skutek skurczów macicy, które powodują wypchnięcie płodu przez drogi rodne kobiety na zewnątrz.
Stres przed porodem
U niemal każdej kobiety w ciąży w momencie zbliżania się terminu porodu pojawia się stres związany z porodem. Przyszłe mamy boją się bólu porodowego, komplikacji przy porodzie oraz czy dziecko urodzi się zdrowe i to są najczęstsze powody stresu przed zbliżającym się porodem.Stres porodowy powoduje, że podczas porodu rodząca kobieta mocniej odczuwa ból porodowy.
Aby złagodzić stres i obawy związane z przyszłym porodem kobieta w ciąży powinna uczęszczać do szkoły rodzenia. Poprzez ćwiczenia oddechowe, relaksacyjne prowadzone na zajęciach w szkole rodzenia oraz dokładne wyjaśnienie co się dzieje z kobietą podczas porodu, przyszła mama powinna pozbyć się strachu przed porodem.
Aktywność fizyczna przez cały okres ciąży (o ile nie ma przeciwwskazań) spowoduje wydzielanie endorfin – hormonów szczęścia, które polepszą samopoczucie przed porodem.
W ostatnich dniach przed porodem wskazany jest odpoczynek, który pozwoli rozładować napięcie związane ze zbliżającym się terminem porodu.
Czy muszę mieć skierowanie do szpitala na poród?
W przypadku porodu nie jest wymagane skierowanie do szpitala. Rodząca kobieta zostanie przyjęta na poród po przyjeździe do wybranego szpitala.
W szpitalu przed porodem
Przed pójściem na porodówkę pielęgniarka wypełnia dokumenty dotyczące przebiegu ciąży, chorób. Ponadto trzeba podpisać zgodę na cięcie cesarskie, które może okazać się konieczne w trakcie porodu, gdyby wystąpiły jakieś komplikacje porodowe i zagrożone byłoby życie lub zdrowie dziecka i/lub matki.
Po przyjęciu do szpitala na porodówkę lekarz sprawdzi stopień rozwarcia szyjki macicy. Badanie rozwarcia szyjki macicy może być bolesne, ale jest konieczne do określenia etapu porodu, w którym znajduje się kobieta w ciąży. Badanie rozwarcia szyjki macicy może być przeprowadzane jeszcze kilkakrotnie w pierwszym etapie porodu.
Jeżeli rozwarcie szyjki macicy jest niewielkie, a skurcze macicy niezbyt regularne, może to oznaczać, że do porodu zostało jeszcze dużo czasu.
Następne badanie przed porodem to badanie KTG. W celu wykonania badania KTG do brzucha kobiety w ciąży przymocowuje się 2 czujniki, które będą monitorować czynność serca płodu i nasilenie skurczów macicy. Badanie KTG trwa do około trzydziestu minut i pozwala ocenić stan zdrowia dziecka przed porodem.
Na sali porodowej rozpoczyna się czekanie na pełne rozwarcie szyjki macicy, czyli okres porodu kiedy to kobieta będzie już mogła przeć. W czasie gdy skurcze macicy są coraz częstsze i coraz dłuższe warto się ruszać (jeżeli na to lekarz pozwoli): chodzić, kręcić biodrami, kucać. Poród trwa krócej, gdy kobieta stoi czy kuca ponieważ dziecko naciska na szyjkę macicy przez co przyśpiesza jej rozwieranie się. Ponadto w pozycji leżącej jest znacznie trudniej głęboko oddychać.
Lewatywa przed porodem
Lewatywa przed porodem nie jest obowiązkowa, ale w niektórych szpitalach wykonuje się ją jako rutynowy zabieg przedporodowy. Kobieta może odmówić wykonania lewatywy przed porodem.
Lewatywa nie jest przyjemnym zabiegiem, ale warto ją wykonać przed porodem ponieważ pozwoli uniknąć stresu związanego z myśleniem - co będzie jak dojdzie do wypróżnienia w trakcie porodu?
Chcąc uniknąć stresu związanego z wykonywaniem lewatywy w szpitalu można zrobić sobie lewatywę w domu. W każdej aptece można kupić bez recepty lewatywę, a właściwie zestaw z płynem do wykonania lewatywy w domu.
Wykonanie lewatywy może przyspieszyć poród.
Golenie krocza przed porodem
Golenie krocza przed porodem nie jest obowiązkowe we wszystkich szpitalach.
Szpitale położnicze, w których goli się krocze przed porodem argumentują to względami praktycznymi i higienicznymi. Brak owłosienia nie przeszkadza podczas nacięcia i zszycia krocza oraz łatwiejsza jest pielęgnacja rany po nacięciu krocza.
Nacięcie krocza podczas porodu
Nacięcie krocza podczas porodu - epizjotomia to kontrowersyjny zabieg porodowy, często wykonywany profilaktycznie, a nie ze wskazań medycznych.
Lekarze argumentują, że nacięcie krocza wykonywane jest po to, aby ochronić krocze przed samoistnym pęknięciem podczas porodu.
Gojenie się rany po nacięciu krocza może być długotrwałe i bolesne, co może utrudniać normalne życie i opiekę nad noworodkiem.
Najczęstsze dolegliwości po nacięciu krocza:
- ból przy siedzeniu
- ból przy chodzeniu
- nietrzymanie moczu
- pieczenie podczas oddawania moczu
- pogorszenie się jakości współżycia seksualnego
Ze względu na możliwość wystąpienia komplikacji po nacięciu krocza, krocze podczas porodu według zaleceń WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) powinno się nacinać tylko ze wskazań medycznych.
Według statystyk nacięcie krocza podczas porodu powinno mieć miejsce nie więcej niż u około 20% rodzących kobiet. W Polsce krocze nacina się ponad połowie rodzących kobiet.
Wskazania medyczne do nacięcia krocza podczas porodu:
- pierwszy poród w późnym wieku
- poród narzędziowy (próżniowy lub kleszczowy)
- duża główka dziecka
- zagrożenie zdrowia lub życia dziecka podczas przeciskania się przez kanał rodny kobiety
- mało elastyczne okolice krocza
Zabiegi nacięcia i zszycia krocza wykonywane są w znieczuleniu miejscowym.
Ból porodowy
Ból porodowy związany jest ze skurczami macicy i powstaje w trakcie rozwierania się szyjki macicy, w momencie skurczu macicy. Wraz z rosnącym rozwarciem szyjki macicy podczas porodu, rodząca kobieta coraz mocniej odczuwa ból porodowy.
Odczuwanie bólu porodowego przez każdą rodzącą kobietę jest inne. Dla jednej będzie to ból jak przy bolesnej miesiączce, a dla drugiej ból nie do wytrzymania.
Znajomość technik oddychania i relaksacji oraz optymistyczne nastawienie do porodu mogą zmniejszyć ból odczuwany podczas porodu.
W przypadku, gdy ból podczas porodu jest nie do zniesienia, można poprosić lekarzy o uśmierzenie bólu środkiem przeciwbólowym lub o znieczulenie porodowe.
Ból porodowy rekompensują narodziny dziecka. Z chwilą przyjścia na świat dziecka kobiety zapominają o bólu podczas porodu.
Jak długo trwa pierwszy poród siłami natury?
Czas trwania pierwszego porodu zależy od organizmu rodzącej kobiety.
Pierwszy poród siłami natury, czyli poród naturalny, może trwać do około 17 godzin.
Najdłużej trwa etap rozwierania szyjki macicy, który w przypadku pierwiastek lub pierworódek, czyli kobiet rodzących po raz pierwszy, wynosi do około 15 godzin.
Czas trwania drugiego etapu porodu w przypadku pierwszego porodu wynosi do około 2 godzin, a trzeciego etapu porodu do około pół godziny.
Dla porównania, czas trwania porodu u wieloródek, czyli kobiet rodzących po raz kolejny, jest krótszy i wynosi do około 11 godzin.
Jak powinien przebiegać prawidłowy poród naturalny?
Prawidłowy poród naturalny to poród bez powikłań, poród wywołany samoistnie w prawidłowym terminie porodu, podczas którego kobieta rodzi dziecko tylko siłami natury bez znieczulenia, pod nadzorem medycznym.
Prawidłowa pozycja płodu do porodu naturalnego to położenie podłużne główkowe, w którym płód położony jest główką do dołu, przygiętą do klatki piersiowej w tzw.ułożeniu przygięciowym, z twarzą ustawioną w kierunku kręgosłupa kobiety. W takiej pozycji rodzi się około 95% dzieci.
Można wyróżnić 3 etapy porodu naturalnego:
• etap rozwierania szyjki macicy
• etap rodzenia dziecka (etap wydalania)
• etap rodzenia popłodu (etap łożyskowy)
oraz etap poporodowy, czyli okres około dwóch godzin po porodzie.
Poród naturalny rozpoczyna pojawienie się regularnych skurczów macicy, które prowadzą do rozwierania się szyjki macicy. Jest to pierwszy etap porodu, etap rozwierania szyjki macicy, który kończy się pełnym rozwarciem szyjki macicy - na 10 cm.
Do pełnego rozwarcia kobieta przechodzi przez bardzo trudne 3 fazy porodowe (wczesna, aktywna, przejściowa), które różnią się między sobą stopniem rozwarcia szyjki macicy, częstością występowania skurczów macicy i poziomem odczuwanego bólu związanego z siłą skurczów rozwierających szyjkę macicy.
Pierwsza faza porodu – faza wczesna porodu to najdłuższa faza porodu, która trwa około 3,5 do 10 godzin. Faza wczesna porodu nazywana jest też fazą utajoną porodu ponieważ w trakcie tej fazy dochodzi do rozwarcia szyjki macicy na 3-4 cm, często bez bardzo widocznych objawów i bólów porodowych.
Kolejna faza porodu to faza aktywna porodu, zwana fazą przyspieszenia porodu. Faza aktywna porodu kończy się rozwarciem szyjki macicy na 7 cm. Koniec fazy aktywnej porodu jest bardzo trudny dla rodzącej kobiety, gdyż przy rozwarciu 7 cm szyjka macicy zaczyna znacznie szybciej się rozwierać niż do tej pory, co powoduje nasilenie bólu
porodowego. Główka dziecka silniej napiera na krocze kobiety powodując, że kobieta ma serdecznie dość porodu i przeżywa tak zwany kryzys siódmego centymetra oraz prosi lekarzy o znieczulenie będąc przekonana, że nie poradzi sobie sama z bólem i dalszym porodem. Rozwarcie szyjki macicy sięgające 7 cm jest oznaką, że niedługo nastąpi pełne rozwarcie sięgające 10 cm i długo wyczekiwane narodziny dziecka. Faza aktywna porodu trwa od około 2 do około 4 godzin.
Pełne rozwarcie szyjki macicy następuje w kolejnej fazie porodu - fazie przejściowej. Faza przejściowa porodu jest najkrótszą fazą porodu, ale najbardziej bolesną i trudną dla kobiety. Faza przejściowa porodu trwa od około 0,5 do 1,5 godziny.
Przy pełnym rozwarciu szyjki macicy rodzi się dziecko. Jest to drugi etap porodu zwany okresem wydalania. Czas trwania drugiego etapu porodu trwa do około 2 godzin przy narodzinach pierwszego dziecka oraz do około pół godziny przy narodzinach kolejnego dziecka. Drugi etap porodu kończy się przecięciem pępowiny.
W trzecim etapie porodu, czyli okresie łożyskowym, po fizjologicznym wydaleniu płodu z macicy, dochodzi do samoistnego wydalenia popłodu, czyli łożyska oraz błon płodowych i pępowiny. Czasem nie dochodzi do całkowitego wydalenia popłodu i wtedy wykonuje się zabieg łyżeczkowania po porodzie, czyli chirurgicznie usuwa się popłód.
Po prawidłowym porodzie naturalnym dziecko i matka są w dobrym stanie.
Po porodzie dziecko jest ważone, mierzone oraz szczegółowo badane. Do oceny stanu zdrowia dziecka wykorzystywana jest skala Apgar. Według skali Apgar dziecko może otrzymać maksymalnie do 10 punktów, przy czym otrzymanie punktów na poziomie od 8 do 10 oznacza, że dziecko jest w dobrym stanie.
Ostatnim okresem porodowym jest etap poporodowy, w którym kobieta będzie miała umożliwiony kontakt z dzieckiem i pierwsze karmienie piersią. Etap poporodowy trwa do około 2 godzin. W tym samym czasie lekarze cały czas mają na uwadze zdrowie kobiety i jej dziecka.
Pierwsze godziny po porodzie
Pierwsze godziny po porodzie to najtrudniejszy okres początku macierzyństwa. Lekarze zalecają młodym mamom po etapie poporodowym, czyli po około 2 godzinach po porodzie, jak najszybszy powrót do codzienności mimo różnych dolegliwości poporodowych, które pojawią się w tym czasie.
Najczęstsze dolegliwości po porodzie to bóle poporodowe, krwawienie z pochwy, problemy z oddawaniem moczu i wypróżnianiem się.
Poród jest ogromnym wysiłkiem dla kobiety. Po nim może przyjść ochota na jedzenie i picie. Po porodzie można pić niegazowaną wodę butelkowaną, herbatki owocowe, a po 2-3 godzinach od porodu można zjeść coś lekkostrawnego.
Noworodek po porodzie najczęściej śpi parę godzin, więc w tym czasie można wziąć ciepły, ale nie gorący prysznic (o ile młoda mama dobrze się czuje po porodzie) oraz można wykorzystać ten czas na drzemkę.
Po porodzie rozpoczyna się połóg, czyli okres trwający do 6 tygodni, w którym organizm kobiety powraca do stanu sprzed ciąży.
System rooming-in
Większość szpitali na oddziale położniczym stosuje system rooming-in, inaczej system matka-dziecko. System rooming-in polega na umieszczeniu na jednej sali poporodowej zdrowego dziecka razem z mamą. Kontakt matki z dzieckiem w okresie poporodowym pozwala złagodzić stres noworodka związany z przejściem z życia wewnątrzmacicznego do świata zewnętrznego. Nieprzerwany kontakt matki z dzieckiem od chwili narodzin korzystnie wpływa na rozwój więzi emocjonalnej między matką, a noworodkiem oraz pozwala lepiej odnaleźć się kobiecie w roli młodej mamy.